E-mail: guus@ham-muiden.nl
Redactie en uitgave: Historisch Archief Muiden. Burg. de Raadtsingel 32, 1398 BG Muiden.Tel.nr. 029426-4922

Special

 
 

HET HAM BESTAAT 20 JAAR!

TER GELEGENHEID VAN HET 20 JARIG BESTAAN VAN HET HISTORISCH ARCHIEF MUIDEN IS ER EEN SPECIALE JUBILEUMUITGAVE VERKRIJGBAAR BIJ DE HOEK EN EEN ETALAGE-TENTOONSTELLING IN DE SLUISSTRAAT IN MUIDEN  TE ZIEN VAN 15 FEBRUARI TOT EN MET 29 FEBRUARI 2008.

 

De oprichter van het HAM voor zijn toenmalige boekenkast in de Weesperstraat, in 1988.

HET HISTORISCH ARCHIEF MUIDEN BESTAAT TWINTIG JAAR!

Deze maand is het twintig jaar geleden dat het Historisch Archief Muiden werd opgericht. Dat moet natuurlijk gevierd worden. Daarom deze maand(en) een dubbelnummer voor januari en februari samen, met daarin een terugblik op de vele uitgaven, tentoonstellingen en andere activiteiten die het HAM heeft verricht in de periode 1988-2008. Een opsomming:

En nog veel meer interessante wetenswaardigheden over Muiden en haar eeuwenoude historie.

HET ONTSTAAN VAN HET HAM IN 1988 EN HET VERVOLG IN 1989 EN 1990

Op 17 februari 1988 besloot Guus Kroon voor zichzelf te beginnen onder de naam Historisch Archief Muiden. Hij had een conflict met het bestuur van de Historische Kring Stad Muiden, waar hij sinds de oprichting een jaar daarvoor deel van uitmaakte, over de historische betrouwbaarheid van een door hem geschreven artikel. De gemoederen liepen hoog op en hij trok daaruit de conclusie dat hij zijn energie en tijd beter aan iets anders kon gaan besteden. Hij heeft voor zijn HKSM-bestuurslidmaatschap bedankt en kreeg zo zijn handen vrij. Zijn beginnende verzameling historisch materiaal wilde hij graag delen met anderen en daarom richtte hij het HAM (Historisch Archief Muiden) op. HAM staat voor alles wat hij op historisch gebied bijeen heeft gebracht, met name over Muiden en over de Tweede Wereldoorlog. In het eerste jaar volgden er direct vele uitgaven: (In verband met de ruimte volgen alleen de titels)


Omslagfoto van “Muiden 42 jaar na de bevrijding”(maart 1988).

* Maart 1988: Muiden 42 jaar na de bevrijding * April: Monumentenkaart van Over-Diemen, Weesp, Muiden, Muiderberg en Naarden * Juni: Muider Vestingpad + De Engelse vertaling daarvan in juli: “The fortifications of Muiden” * Augustus: Historische bezienswaardigheden van Muiden  * Oktober: Betonnen obstakels in en om Muiderberg * November: Muider gevelstenen kalender 1989 + mapje ansichtkaarten.

De uitgaven volgden elkaar snel op. Het HAM barstte van de ideeën en werkte vaak aan drie dingen tegelijk. In het tweede jaar was het al niet minder. * Januari 1989: De lijdensweg van Nelie M. * Februari: Een uitstervend probleem   * Maart: Makroni-magazine * Maart: De muren hebben woorden * April: Wie heet er tegenwoordig nog Adolf? * Mei: Muidenaren in de oorlogsjaren, deel 1 * Juni: Raadsels rond Rudolf Hess * Juni: Muider gevelstenen speurtocht * Juni: Toeristeninformatiefolder Muiden 1989 * Juli: Twintig openbare bruggedichten * September: WOII-reisgidsje voor Nederland en Europa * Oktober: Alpino en de paddestoel * December: Paal en perkkalender + mapje ansichtkaarten.

Het hek van het Muiderbos, december 1989.  

Ook in 1990 fotografeerde, knipte, plakte en kopieerde het HAM er lustig op los. In maart 1990: Leespakket “Duitsland 45 jaar na ‘45” (een knipselboek + C-90 cassette) * mei: Muidenaren in de oorlogsjaren deel 2 * Juni: De jacht op King Kong (WOII) * Juni: Het dagboek van Anne Frank (kindertoneelstukje) * Juni: Wakker in de Waterlinie * Juni: In tijdelijke dienst * Juli: Van beer tot beer (vesting) + Gevelstenengids van Muiden * September: Herinneringsboekje van klas 4b (Mavo) * September: Waldheim en de waarheid * Oktober: 8 ansichtkaarten * November: Plaatsnamenkalender + mapje kaarten * December: Beelden uit Berlijn   1/2.

1991: KNIPSELBOEKEN EN WOII-SPECIALS

Bij de vele uitgaven zitten talrijke knipselboeken. Begin 1990 brak de Golfoorlog uit. Het HAM zat dag en nacht aan de televisie gekluisterd. Ook de kranten publiceerden talloze artikelen over de strijd in en om Koeweit. Het HAM maakte daarvan twee omvangrijke knipselboeken die uit kwamen in maart 1991: Deel 1 en 2 van Olie, zand en gerechtigheid. * Ook in maart: Gelijk het gras is ons kortstondig leven (grafschriften) * Mei: Het proces Eichmann * Mei: WOII-nieuwsspecial (4/5/ mei) * Juni: De klap van ’66 * Juli: Beelden uit Berlijn, deel 3 * Augustus: Fietsers oversteken * September: Verboden kringen om Muiden * Oktober: Klaus Barbie (WOII) * Oktober: Ontbijt in Belfast * November: Verkeersborden-kwartetspel * November: Dans om het mausoleum (van Lenin) * November: Het web van de Weduwe (Rost van T.) * December: De lange strijd om het Muizenfort * December: Pampuspoëzie kalender + ansichtkaarten * December: De schaduw van Stalin * December: Pas op voor de hond. Maar liefst twintig uitgaven in twaalf maanden. Een record, tot nu toe. Naast de vele HAM uitgaven verschenen er dit jaar ook nog twee fotoboeken van het HANS (Historisch Archief Nieuw Spakenburg), een grap ivm een zogenaamde afscheiding van Muiden door Cor Smolders en Guus Kroon. De boeken heetten Kroon-collektie deel één: Muiden, mensen en mezelf, en deel twee: Uit en thuis en onderweg.

Beelden uit Berlijn 1984: Twee Amerikaanse militairen staan op wacht bij Checkpoint Charlie. Op de achtergrond de ruïne van het inmiddels geheel gerestaureerde café Adler in de Friedrichstrasse.

1992: DE TWEEDE WERELDOORLOG EN ANDERE UITGAVEN

Naast de uitgave van tientallen boeken, kalenders, ansichtkaarten, folders, gidsen en andere documentatie, zijn er door het HAM in de loop der jaren ook vele tentoonstellingen georganiseerd. Elders in dit blad ziet u een overzicht. In oktober 1988 bezocht het HAM Auschwitz in Polen. Dit bezoek maakte grote indruk op Guus Kroon. Hij organiseerde diverse tentoonstellingen over dit onderwerp. Ook verscheen er een fotoboekje in januari: “Hochspannung Lebensgefahr” * Februari: Neo-nazi’s/Extreem rechts, Hitlers erfgenamen, deel 1 en 2 * Maart: Het Muider bomenboekje * Maart: Vergeten versperringen uit WOII * April: Mengele (WOII) * Mei: De bommenwerper in de Noordpolder   * Juni: Bizarre berichten * Juni: Kroon Kopij Catalogus. De eerste catalogus van het HAM omspande de periode 1988-1992. De tweede verscheen drie jaar later en heette de “Ham-vraag-catalogus.” Deze opsomming, in een roze, hamkleurige omslag, gesponsord door de fa. Pronk, ging verder waar het HAM gebleven was. * Juli 1992: Panorama van Muiden * November: Brand op de Balkan, deel 1,2,3 en 4.(Knipselboeken over de oorlog in Joegoslavië) * December: Muider Monumentenkalender * December: De klap van’72 ( de tweede uitgave over Kruitfabriekontploffingen.)

Herengracht-Noord met Bert’s Hairstyling in maart 1993

1993: GEDICHTEN EN GELIEFDEN

Ook in dit jaar waren er weer diverse uitgaven over Muiden en over de Tweede Wereldoorlog maar daarnaast maakte ik enkele bijzondere boekjes. * Februari:

Verzamelde gedichten van GK 1972-1992 * Maart: Joseph Goebbels (boekje + cass.) * Maart: Muiden in nieuwe ansichten * April: Scènes uit Sachsenhausen * Mei: Militaria * Juli: 55 vriendinnen, maar nog steeds geen vrouw * Augustus: Dossier Demjanjuk * September: De trein naar Istanboel * November: De Muider Winkelkalender 1994 * Novem-ber: De Macht in Moskou (knipselboek) * December: De klap van ’72 (heruitgave in een andere vorm).

1994: IN MUIDEN EN OP REIS

In Santiago de Compostella, 1994. Na 4 dagen en 110 km lopen als pelgrim.    

In Muiden woedde in dit jaar een gevecht om het Muizenfort: Moest het een nieuw gemeentehuis worden of mocht het ongeschonden behouden blijven als monument? Het HAM maakte er een dik knipselboek van onder de titel: (Maart) Het laatste bastion * Maart: Souvenir Muiden en Muiderberg 1899 * April: Beatle-album (plakboek 1964/65) * April: Het oorlogsdagboek van W. den Toom * April: De collectie W. den Toom * Mei: Het plan Dingemans Juli: De Sluiz-jubileumfotoboekje 1989-1994 * Oktober: Hé daar, is er iemand thuis? (cassette) * November: Beelden uit Berlijn deel 4 * December: SC Muiden voetbalkalender 1995 * December: Iberische belevenissen (Spanje/Portugal).

1995: VIJFTIG JAAR NA DE OORLOG

In het 50 e jaar van de Bevrijding was er een vloedgolf aan publicaties over de Oorlog. Ook het HAM deed er aan mee. * Januari: Ansicht uit Oswiecim * Februari: Resten van het Derde Rijk * Maart: Van Bergen tot Berchtesgaden * Muiden in de oorlogsjaren, deel 1 (verbeterde heruitgave van 1989) * April: De Weesper Koerier in april/mei 1945 * April: De doodskist in de sluis * Mei: Catalogus van de oorlogstentoonstelling in de Kazerne op 4 en 5 mei * Juli: Komkommernieuws (Bizarre berichten deel 2) * Augustus: Muidenaren over zee (NL-Indië) * Oktober: Koning Ego en de bulwolf *

Oktober: De laatste dagen der DDR * November: Ijmeer Kalenda 1996 * December: De Ham-vraag-katalogus.

De Tweede Wereldoorlog en Muiden waren vooral de eerste jaren de voornaamste thema’s van het HAM. Na 1995 werd Muiden steeds belangrijker als onderwerp. Ook de na-oorlogse periode, met bijvoorbeeld de politionele acties en de Koude Oorlog met Berlijn in het middelpunt speelden een belangrijke rol als thema’s.

1996: GK 40 JAAR

Vanaf 1996 moet er wat meer gespit worden in het archief, want sinds die tijd is er geen algemeen overzicht meer verschenen. Wel een lijst van uitgaven over Muiden, want in 2002 verscheen de “Catalogus Amuthon Digitalis” op internet. Aan de hand van De Sluiz en de mappen met originelen is toch het volgende beeld samen te stellen. In februari 1996: Eva en haar minnaar (Hitler) * April: Telex-berichten aan Martin Bormann (Februaristaking) * April: Het leven van een zondagskind (GK 40 jaar) * September: Gids voor het feest te Muiden 1-9-1913 * December: Kalenda Amuda Historia 1997 * December: Bestrating in Muiden (kaarten) * December: Souvenir uit de Sovjetunie.

 

Wimmie en Guusje Kroon op weg naar de kleuterschool.

1997: TERUGKEER BIJ DE HKSM

De Kruifabriek in Muiden is één van de vele onderwerpen waar het HAM zich jarenlang mee bezig heeft gehouden. Na uitgaven over de ontploffingen in 1966 en 1972 was het nu tijd voor: Januari: De klap van ’47 (granaten) * Augustus: Dinsdag in Dubrovnik (reisverslag) * December: Kalenda Amuda Historia 1998. Zoals u ziet een dramatische teruggang in het aantal uitgaven. Daar zijn twee oorzaken voor:

Op de eerste plaats het feit dat drukwerk-winkel Memo Copy per 1 april gesloten werd. Hier maakte het HAM vrijwel alle uitgaven in de afgelopen jaren. Op korte termijn was er geen goed alternatief. Op de tweede plaats nam Guus Kroon, na de plotselinge dood van Tom de Jonge in december 1995, weer plaats in het bestuur van de Historische Kring Stad Muiden, na 7 jaar afwezigheid. Een jaar later nam hij de voorzittershamer ter hand en dat ging logischerwijs ook enigszins ten koste van het HAM. De bron met ideeën was niet opgedroogd maar de gereedschappen om ze uit te voeren waren wat minder makkelijk te vinden. In de volgende jaren zouden er nog wel diverse uitgaven verschijnen, maar het enorme tempo van de periode 1988 -1992 zou nooit meer worden geëvenaard.

Het HAM werd langzaam volwassen. In september verscheen het eerste digitale nr. van De Sluiz, deels op de computer gemaakt.    

1998: VOORZITTER VAN HAM, HKSM EN BVM

In dit jaar zakte de hoeveelheid uitgaven verder in. Er verscheen in september een herinneringsboekje van de eerste klas uit 1962 van de School met de Bijbel in Muiden, ter gelegenheid van een reünie die door GK georganiseerd werd. In december kwam er weer een Kalenda Amuda Historia uit, met diverse foto’s en historische informatie over Muiden. De voorzitter van het HAM en de HKSM was sinds 1993 ook bestuurslid en later voorzitter van de Stichting Behoud Vesting Muiden (BVM). Deze stichting ijverde oa voor het behoud van de vestingwallen bij het Ravelijnspad (Verontruste Burgers) toen men daar een nieuw gemeentehuis wilde bouwen, een goede toegangsregeling voor Muidenaren bij het Muiderslot en vooral voor het behoud van het IJmeer(tegen IJburg). Al die activiteiten kostten samen erg veel tijd

1999: NA DRIE JAAR WO II NIEUWS TIEN JAAR DE SLUIZ

Het Muider Maandblad De Sluiz bleef ondertussen gewoon uitkomen. In november1986 begon GK met een gelegenheidskrantje, WOII nieuws genaamd. Bij de behandeling door de Tweede Kamer van het staatspensioen van de weduwe Rost van Tonningen in 1986 bundelde hij wat actuele knipsels over de Tweede Wereldoorlog en schreef er zijn mening bij. Het krantje werd enthousiast ontvangen en daarom besloot GK er een maandelijks blad van te maken. Er waren op het hoogtepunt zo’n veertig betalende abonnees, het blad werd bezorgd in Muiden, Muiderberg en Weesp, plus toegezonden per post naar een tiental belangstellenden. Ook was het los verkrijgbaar bij sigarenwinkel De Hoek. In juni 1989 ging het WOII nieuws op in het Muider maandblad De Sluiz en maakte daar nog enkele jaren deel van uit. De Sluiz was op de eerste plaats op Muiden gericht en daarnaast op “alles wat GK interesseerde” w.o. WO II.

Het eerste nummer van de Sluiz, gemaakt met een koffertypmachientje, een tekenliniaal   en uit de krant geknipte letters voor de titel. Er was geen S meer dus werd het SLUIZ met een Z.

De Sluiz onderging in de loop der jaren vele veranderingen. Tot september 1997 werd het op een gekopieerde sjabloon gemaakt en ingevuld met stukjes die net als de foto’s en knipsels werden opgeplakt. Het origineel werd vervolgens naar de drukwerkwinkel in Weesp gebracht, waar er dan tientallen kopieën van werden gemaakt. De Sluiz was eerst tweezijdig op A3-formaat, werd daarna verkleind tot een dubbelgevouwen A4-tje om tenslotte zijn definitieve vorm te vinden als een blad met 4 pagina’s op A4-formaat. In de loop der jaren verschenen talrijke bijlagen. De “Lexicon van Muiden” met een alfabetische opsomming van interessante artikelen oogstte veel bijval bijvoorbeeld. Een geliefde rubriek was ook “De Vitrine” waarin men aan de hand van een foto een (prijs-)vraag moest beantwoorden. Door middel van diverse enquêtes hield de redactie de vinger aan de pols. Inmiddels is het blad al enige jaren geheel digitaal gemaakt en te lezen op de website www.guuskroon.nl Losse nummers bestaan echter ook nog.

1999: HERINNERINGSBOEK

 Er kwamen toch nog enkele uitgaven van de grond in dit jaar. Op 25 augustus werd het eerste exemplaar van een replica van het Herdenkingsboek voor burgemeester G. de Coninck Westenberg (oorspronkelijk 100 jaar eerder verschenen) aangeboden aan de toenmalige burgemeester H.A. Smith.

Het boek had een A3-formaat, was voorzien van fraaie kleurenfoto’s en slechts een oplage van tien genummerde exemplaren. Ook verscheen er in juni een jubileumboek ter gelegenheid van het tienjarig jubileum van De Sluiz: In en om de sluis in Muiden. En in december Kalenda Amuda Historia 2000.

            Titelpagina van het herinneringsboek voor de toenmalige (oud-)burgemeester van Muiden, G. Coninck Westenberg, uit 1899. Er verscheen een fraaie heruitgave op 25 augustus 1999.

2000 – 2007: DE LAATSTE ZEVEN JAAR

In de laatste zeven jaren verschenen er enkele uitgaven per jaar. In april 2000: Het verraad van Muiden (over Jan Käuderer) * Juni: Muidenaren die in Duitsland waren (dwangarbeiders) November: Ver van huis (reisverhalen 1971-1995) * November: Kalenda Amuda Historia 2001 (thema: Muiderslot) * December: Enquête wie wat waar Muidenaar. In juni 2001 een speciale uitgave als bijlage in De Sluiz over Dokter A.F. Hakman * November: Kalenda Amuda Historia 2002 (thema: 300 jaar Kruitfabriek). In 2002 kwam op 15 juni het grootste en mooiste boek tot dan toe van het HAM uit: Kruitpad 16, de geschiedenis van de Kruitfabriek van 1702-2002. Het resultaat van 25 jaar verzamelen van informatie en documentatie over deze fabriek. Twee jaar later werd hij voorgoed gesloten. * In november 2002: Kalenda Amuda Historia 2003 (thema: De Muiderstraatweg). In maart 2003: Muiden uit de oude doos, deel 1 (diverse artikelen) en in juni deel 2 (Van de Vinkebrug tot aan de Vecht) Aan het eind van het jaar zat het HAM tijdelijk zonder computer. Er verscheen een getypte uitgave: Het ‘De Sluiz-Jaarboek 2003’ * In maart 2004 verscheen er bij De Sluiz nog een special over een lokaal geneesheer; tandarts Kikke. In november Kalenda Amuda Historia 2005 (over wijk Noord-West) * In het jaar 2005 verscheen op 11 mei de langverwachte Oorlogsomnibus van Muiden 1939-1945. Een enorme klus; 25 jaar documentatie gebundeld in één boek. * Er was in november een Kalenda Amuda Historia 2006 (diverse foto’s). * In maart 2006 verhuisde het HAM van de Herengracht naar de Burg. de Raadtsingel. Deze gigantische operatie veroorzaakte nogal wat logistieke problemen. Het uitgeven en archiveren kwam in de verdrukking. Desondanks bleef De Sluiz gewoon verschijnen en kwam er toch weer een Kalenda Amuda Historia 2007 uit (over de scheepsbouw-historie van Muiden). Het Ham had zich in het najaar van 2006 vol overgave gestort op de archeologie.

Zie ook het artikel hieronder. Het jaar 2007 ging rustig voorbij. In december tenslotte kwam er een Kalenda Amuda Historia 2008 uit over verdedigingswerken in en om Muiden. En nu dus deze Sluiz.

 

DE DIGITALE SLUIZ

Op 15 juli 2002 verscheen het eerste nummer van De Digitale Sluiz, een speciaal voor internet gemaakte versie van De Sluiz. In eerste instantie nog zonder foto’s, maar later ook met zelfgescande foto’s en andere afbeeldingen. Er zijn in de loop der jaren allerlei onderwerpen de revue gepasseerd, van reisverslagen en “gastkeutels” tot In memoria en beschouwingen.

Sinds 4 september 2005 is de Sluiz wereldwijd te lezen via GuusKroon.nl.

Inmiddels reeds 172 afleveringen op www.muideninfo en natuurlijk op mijn eigen site.

TENTOONSTELLINGEN VAN HET HAM

Dit overzicht zou niet compleet zijn zonder een aantal tentoonstellingen van het HAM te noemen:

* De eerste echte HAM tentoonstelling was van 1 juli tot 1 september 1988. Het onderwerp: De Muider vesting-werken.(VVV-kantoor, Kazerne) * Zomer 1989: Gevelstenen (VVV-kantoor Kazerne) * 30 april t/m 5 mei 1990: Bevrijdingstentoonstelling. (Thuis, Weesperstr. 60) * 5 oktober 1990: Beelden uit Berlijn 1980-1990 (Kazerne, grote zaal) * Juni 1991: De Beer in beeld, over de gerestaureerde waterkering van Muiden (Bibliotheek Muiden) * 13 april t/m 5 mei 1993: Scènes uit Sachsenhausen, ‘t concentratiekamp (Jongerencentrum Het Muizenfort) * 4-5-6 mei 1995: Oorlog, bezetting en bevrijding in Muiden 1939-1945 (Kazerne, grote zaal) * Oktober, november, december 1999: De Tentoonstelling van de Eeuw, in Muiden en Muiderberg op vele plaatsen, w.o. het Muizenfort, De Grote Kerk en Het Rechthuis * 29 april t/m 6 mei 2000: Sporen van de oorlog (HKSM, Muizenfort) * 1 en 2 februari 2003: Watersnoodramp 1953, hulp uit Muiden (Sluishuis) * april/mei 2003: Muiden, de laatste 105 jaar (Sluishuis) * april/mei 2004: Halifax, de bommenwerper in de Noordpolder (Gemeentehuis) * 28, 29, 30 april 2007: Scherven bij Schouten, naar aanleiding van opgravingen in de Hellingstraat (Magazijn Van der Vliet).  

* Voor een meer uitgebreide beschrijving van de HAM-uitgaven over Muiden; zie de “ Catalogus Amuthon Digitalis 1984 – 2002” op internet (www.guuskroon.nl en www.muideninfo.nl).

 
Did you come to my page by SearchEngine? Click here to see my WebSite...